Modern Azerbaycan’ın Mimarı Haydar Aliyev

“LİDER” qrupu üzvləri müəlliflərinin yaradıcılığı

«Türk dünyasının dahi şəxsiyyətləri» kitabından

Dr. Seyfullah Türksoy

İpekyolu Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı

Türk Dünyasıyla ilgili televizyon programları yapan bir gazeteci olarak Can Azerbaycan’a bağımsızlığının ilk yıllarından beri sürekli gidip geliyor ve bu kardeş vatanda olup bitenleri programlarımda gösteriyordum. Azerbaycan’ın zor yıllarıydı. Ekonomi kötüydü. Ülke çetelerden geçilmiyordu. Devlet otoritesi yoktu. Bir yandan iç savaş tehlikesi devam ediyor, diğer yandan Karabağ’da durum hergeçen gün daha da kötüye gidiyordu O tarihte ben TGRT televizyonunda programlar yapıyordum. Birlikte görev yaptığımız gazeteci dostum İrfan Ülkü o tarihte Nahcıvan’a giderek

Ali Meclis Başkanı Haydar Aliyev’le bir röportaj yaptı. Sovyet İmparatorluğu döneminde Kremlin’in zirvelerine yükselmiş tek Türk olan Haydar Aliyev, o dönemde Türkiye’de fazla tanınmıyordu. İrfan Ülkü’nün uzun röportajının Türkiye’de, TGRT’de yayınlanması bomba tesiri yarattı. Milyonlarca insan Haydar Aliyev’i ilk defa farklı yönleriyle tanımış oluyordu. Evet O, bütün yönleriyle dahi bir insan, liyakatli bir devlet adamıydı. Bilime, şiire, edebiyata, kültüre, sanata, dostluğa, vefaya önem veren, dünyadaki gelişmeleri yakından takip eden, Türkiye’yi ve Türk Dünyasını seven bir devlet adamıydı. İşte 1993 yılında yayınladığımız o röportaj Türkiye’de Haydar Aliyev’le ilgili olumsuz kampanyaların ve iftiraların önünü kesmiş, halkın gerçekleri görmesini sağlamıştır.

Uzak görüşlülüğü, bilgisi, tecrübesi  ve ferasetiyle bugünkü modern Azerbaycan’ın mimarı olan Haydar Aliyev, Nahcıvan’dan Bakü’ye geldiğinde Azerbaycan çok zor bir durumdaydı. Mafyalaşmalar, çeteleşmeler alıp başını gitmişti. Ekonomi çok kötüydü. İnsanlarda huzur yoktu. Üstelik iç savaş tehlikesi vardı. Karabağ’da ise işler daha da kötüye gidiyordu. 25/26 Şubat 1992 tarihinde, işgalci Ermenilerin Hocalı’da yaptıkları vahşet ve soykırım yüzbinlerce insanı kaçkın vaziyetine salmıştı. Haydar Aliyev, 1993 yılında Cumhurbaşkanı olduğunda adeta ateşten bir gömlek giymişti. Ancak O, tecrübesi, bilgisi ve üstün devlet adamı vizyonuyla kısa sürede ülkede hakimiyeti sağlamış, iç savaşı önlemiş, Karabağ’da daha azla toprak kaybını durdurmuştur. Ülkede oluşan stabil ortam sebebiyle ekonomik reformlara ağırlık verilmiş, yüzlerce yatırım gerçekleştirilmiştir. Bir yandan yabancı sermayenin ülkeye girişi sağlanmış, diğer yandan Azerbaycan petrolünü ve gazını başka ülkelere taşıyacak Bakü-Tiflis-Ceyhan, TANAP gibi dev projelerin önü açılmıştır.

Azerbaycan’da her alanda çok büyük reformların, inkişafların olduğu o yıllarda tez tez Bakü’ye gidiyordum ve bu gelişmeleri televizyon programlarımda dile getiriyordum. Bu sebeple Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’i de zaman zaman açılışlarda, toplantılarda görme imkanı buluyordum. Kendisine ne zaman  bir soru sorsak, bizlere hep güleryüz ve sevgiyle bakmış, hep değer vermiştir.

1997 senesiydi. Azerbaycan’da önemli yatırımlar gerçekleştiren Azersun Holding, aynı gün içinde bir yağ fabrikası, bir alışveriş merkezi ve bir de bankanın açılışını yapmıştı. Açılışların hepsine katılan Haydar Aliyev, banka açılışından çıkarken yanına yaklaştım ve bir soru sormak istediğimi bildirdim. Her zamanki babacan, bilge ve güleryüzlü haliyle elini omzuma attı ve soru sormama onay verdi. O röportajı hayatım boyunca unutmam mümkün değildir. Büyük devlet adamı Haydar Aliyev’e, kendisinin devamlı söylediği “Biz bir millet iki devletiz” sözünün anlamını sorduğumda şöyle demişti: “Şüphesiz ki Türkiye ve Azerbaycan bir millet iki devlettir. Bizim dilimiz, dinimiz, tarihimiz birdir. Hedeflerimiz, ideallerimiz aynıdır. Onun için biz el ele vererek milletler arenasında en büyük zirvelere çıkacağız.  Başta enerji olmak üzere büyük projelerle bu kardeşliğimizi iyice güçlendireceğiz. O sebeple Türk işadamları acele etsinler, gelsinler, Azerbaycan’da yatırımlar yapsınlar. Azerbaycan çok büyük gelişmeler yaşayacak”

Gerçekten de zaman Ulu Önder Haydar Aliyev’i haklı çıkardı. Onun daha 90’lı yılların başında öngördüğü Bakü — Tiflis Petrol Hattı, TANAP Trans Anadolu Gaz Boru Hattı, Bakü — Tiflis — Kars Demiryolu Hattı gibi görkemli projeler hayata geçti. Azerbaycan her alanda çok büyük inkişaflar gerçekleşti. Bugün Bakü, uluslararası dev toplantılara ev sahipliği yapan; dünyanın en önemli liderlerini ağırlayan bir dünya başşehri olmuştur. Dünyanın gözü kulağı Azerbaycan’dadır. Azerbaycan sadece Kafkasya’nın değil, dünyanın incisi bir ülke haline gelmiştir. İnanıyor ve ümit ediyorum ki, hepimizin yürek ağrısı olan işgal altındaki Azerbaycan toprağı Karabağ da er veya geç azadlığına kavuşacaktır. Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev’in de sürekli belirttiği gibi, eğer sulh yoluyla olmasa gerekirse savaş yoluyla mutlaka Karabağ geri alınacaktır.

Azerbaycan Ordusu güçlü ve kudretli bir konuma yükselmiştir. Azerbaycan’ın geleceği parlaktır.

Türkiye ve Azerbaycan arasındaki kardeşlik ve işbirliği ise dünyaya örnek teşkil edecek bir mükemmelliktedir. Ve tüm bu güzelliklerin ve gelişmelerin en büyük mimarı ise, bilge devlet adamı, Türk Dünyasının görkemli lideri Haydar Aliyev’dir.

Azerbaycan’ın halaskarı, dahi devlet adamı Haydar Aliyev’i rahmet ve saygıyla yadediyorum.

Ruhu şad olsun.